Tăng trưởng xuất khẩu của Trung Quốc bất ngờ chậm lại trong tháng 09, kìm hãm sự phục hồi thương mại vốn là điểm sáng cho nền kinh tế đang suy yếu mà các nhà hoạch định chính sách đang dựa vào sản xuất để thúc đẩy.

Tổng cục Hải quan Trung Quốc cho biết hôm thứ Hai (14/10) rằng xuất khẩu chỉ tăng 2.4% tính theo USD so với cùng kỳ năm trước lên gần 304 tỷ USD, mức thấp nhất kể từ tháng 05. Các lô hàng đến các thị trường chính bao gồm Nhật Bản, Hàn Quốc và Đài Loan đều giảm, trong khi xuất khẩu sang Liên minh châu Âu và Mỹ ghi nhận mức tăng chậm nhất trong ít nhất bốn tháng khi các chính trị gia tăng thuế.

Lượng hàng hóa Trung Quốc mà Nga mua tăng vọt lên mức kỷ lục 11 tỷ USD, khi Bắc Kinh tiếp tục bảo vệ Moscow khỏi sự cô lập về kinh tế sau khi các công ty phương Tây sản xuất mọi thứ từ ô tô đến điện thoại rời khỏi quốc gia của Tổng thống Vladimir Putin do lệnh trừng phạt để trừng phạt hành động xâm lược quân sự của ông.

"Tăng trưởng xuất khẩu của Trung Quốc đã tăng đáng kể trong năm nay và giúp bù đắp cho nhu cầu trong nước yếu kém", Zhiwei Zhang, chủ tịch kiêm nhà kinh tế trưởng tại Pinpoint Asset Management cho biết. "Nhìn về phía trước, sẽ rất khó để duy trì tăng trưởng xuất khẩu mạnh mẽ sang năm tới, vì căng thẳng thương mại gia tăng".

Xuất khẩu của Trung Quốc đã thúc đẩy nền kinh tế trong năm nay khi giá trị các đơn hàng xuất khẩu 9 đầu năm tăng vọt lên mức cao thứ hai trong lịch sử. Tuy nhiên, chi tiêu tiêu dùng yếu trong nước đã làm giảm nhu cầu đối với các sản phẩm nước ngoài, thúc đẩy thặng dư thương mại kỷ lục và thúc đẩy Tổng thống Hoa Kỳ Joe Biden và những người khác áp đặt các biện pháp hạn chế thương mại.

Minh họa cho vấn đề đó, nhập khẩu chỉ tăng nhẹ 0.3%, để lại thặng dư thương mại gần 82 tỷ USD trong tháng 09 và 690 tỷ USD trong chín tháng đầu năm nay.

Các quan chức Trung Quốc đã tung ra một loạt các biện pháp kích thích như cắt giảm lãi suất, các biện pháp hỗ trợ lĩnh vực bất động sản và cam kết tăng cường vay nợ của chính phủ trong những tuần gần đây nhằm phục hồi tăng trưởng. Điều đó có thể thúc đẩy nhu cầu nhập khẩu và giúp Bắc Kinh chiến đấu để thúc đẩy lạm phát. Chỉ số điều chỉnh lạm phát GDP, một thước đo giá cả trên toàn nền kinh tế hiện đang mắc kẹt trong chuỗi giảm phát dài nhất kể từ năm 1999, điều này đã đẩy giá xuất khẩu xuống.

Trung Quốc đã dựa vào sản xuất và xuất khẩu để thúc đẩy tăng trưởng khi sự suy thoái của lĩnh vực BĐS đã xóa sổ hàng tỷ USD khỏi tài sản của hộ gia đình đã làm ảnh hưởng đến tâm lý của người tiêu dùng. Mô hình hai tốc độ đó vẫn được duy trì trong khi nhu cầu toàn cầu vẫn tương đối mạnh, nhưng các rào cản thương mại gia tăng có thể đe dọa tính bền vững của nó khi các quốc gia từ Canada đến Brazil phàn nàn về tình trạng tràn ngập hàng hóa giá rẻ của Trung Quốc.

Ngành công nghiệp thép của Trung Quốc đang chịu ảnh hưởng từ sự sụp đổ của thị trường BĐS, đang cố gắng xuất khẩu để thoát khỏi nhu cầu đang sụt giảm, với khối lượng xuất khẩu đạt mức cao nhất kể từ giữa năm 2016, trong cuộc khủng hoảng nhà ở lần trước.

Đầu tháng này, Liên minh châu Âu đã bỏ phiếu áp thuế lên tới 45% đối với xe điện từ Trung Quốc, cáo buộc Bắc Kinh trợ cấp không công bằng cho ngành công nghiệp của mình và gây tổn hại đến các nhà sản xuất trong nước.

Goldman Sachs đã nâng cấp dự báo tăng trưởng kinh tế của Trung Quốc trong năm nay và năm tới sau khi Bắc Kinh ra tín hiệu về ý định chấm dứt tình trạng tăng trưởng chậm lại. Tuy nhiên, ngân hàng này vẫn duy trì dự đoán tăng trưởng chậm hơn vào năm 2026 và sau đó, trích dẫn các yếu tố bao gồm nỗ lực toàn cầu của các quốc gia và công ty nhằm giảm sự phụ thuộc vào Trung Quốc trong chuỗi cung ứng của họ.