Từ lâu tôi đã cho rằng Ray Dalio có nhiều thiên kiến khi đưa ra những nhận định, đánh giá của ông về triển vọng kinh tế của Trung Quốc. Cho đến giờ, tôi vẫn cho là như vậy. Những sự kiện gần đây, làm nổi lên khả năng thoái trào của Mỹ trong vai trò cường quốc hàng đầu để nhường chỗ cho Trung Quốc, xuất phát từ những động thái chính sách khác thường của Tổng thống Donald Trump. Tất cả những biến động đó không hề được phản ánh trong các đánh giá của Dalio.

Dù vậy, Bridgewater vẫn là hedge fund lớn nhất thế giới, và nguồn lực của họ vẫn mang lại cho họ những lợi thế to lớn về thông tin và kiến thức. Vì vậy, đáng để chúng ta tham khảo những quan điểm của họ, mà ở đây cụ thể là 3 đồng giám đốc đầu tư của Bridgewater, về kinh tế thế giới. Vừa rồi, họ đã gửi đến các khách hàng một bức newsletters, nhận định rằng thế giới đang thay đổi và họ phải thay đổi trong hoạt động đầu tư. Chúng tôi thấy rằng đây là nội dung đáng để mọi người tham khảo. Sau đây là nội dung toàn văn do Cap Finance dịch lại, cùng một số bình luận của chúng tôi.

Rõ ràng rằng, chúng ta hiện đang đối mặt với một môi trường kinh tế và thị trường hoàn toàn khác biệt, đe dọa đến trật tự thế giới và hệ thống tiền tệ hiện tại. Chúng ta đã bắt đầu chuyển đổi sang thế giới này trong vài năm qua, nhưng hiện nay sự chuyển biến đã tăng tốc mạnh mẽ và trở nên hỗn loạn. Mô hình kinh tế vĩ mô và địa chính trị mới này đang biến những yếu tố thuận lợi trong quá khứ thành những cản trở, đồng thời định hình lại dòng chảy vốn toàn cầu. Nếu bạn liệt kê những đặc điểm nổi bật của các thập kỷ vừa qua và so sánh với hiện tại, bạn sẽ thấy rất ít sự trùng lặp. Chúng tôi đã trải qua nhiều thay đổi kinh tế lớn trong suốt 50 năm lịch sử của Bridgewater, vì vậy khi chúng tôi nói rằng đây là một sự thay đổi chưa từng có trong một thế hệ, chúng tôi không nói ngoa.

Đối mặt với thực tế mới, mọi người phải thích nghi. Những người thích nghi nhanh chóng và tốt sẽ đạt được lợi thế, trong khi những người thích nghi chậm và kém sẽ bị tụt lại. Cách tiếp cận của chúng tôi đối với việc đối phó với những thực tế mới luôn là chấp nhận chúng. Điều này bắt đầu bằng việc xác định những động lực nào sẽ quan trọng nhất. Sau đó, chúng tôi xây dựng một sự hiểu biết cơ bản về những động lực đó, vẽ ra các liên kết nhân quả thông qua đó chúng ảnh hưởng đến thị trường và hệ thống kinh tế, giúp chúng tôi phản ánh chúng trong các hệ thống đầu tư và cập nhật lại phương thức hoạt động của mình. Đồng thời, chúng tôi cũng muốn thực tế về những gì chúng tôi không biết và giải quyết điều đó bằng cách thiết kế các danh mục đầu tư đa dạng và bền vững.

Ngày nay, chúng tôi thấy ba động lực liên kết với nhau ở trung tâm của thực tế mới này: 1) một mô hình địa chính trị và kinh tế vĩ mô mới, 2) mối đe dọa khẩn cấp đối với các danh mục đầu tư từ sự chuyển đổi này, và 3) một cuộc cách mạng công nghệ chưa từng có trong một thế hệ. Dưới đây, chúng tôi chia sẻ một đoạn trích từ thư CIO gần đây gửi các khách hàng, mô tả cách chúng tôi xử lý từng yếu tố này.

Ba cách mà thế giới đang thay đổi:

1. Chúng ta đang ở trong một mô hình địa chính trị và kinh tế vĩ mô mới

Toàn cầu hóa, thương mại gia tăng và tự do hóa vốn là mô hình địa chính trị và kinh tế chủ đạo trong nhiều thập kỷ. Mô hình đó đã kết thúc và đang được thay thế bằng chủ nghĩa thương mại hiện đại. Chính quyền Trump đã thúc đẩy sự thay đổi này một cách hỗn loạn khi tìm cách đảo lộn các tổ chức toàn cầu và tái cân bằng các mối quan hệ thương mại và an ninh để theo đuổi ưu tiên "Nước Mỹ trên hết." Hiện nay, hệ thống liên kết toàn cầu, được xây dựng từ thời kỳ hậu chiến dưới sự lãnh đạo của Mỹ, đang bị phá vỡ.

Như chúng tôi đã trình bày dưới đây, trong mô hình thương mại hiện đại này, vai trò của nhà nước là gia tăng tài sản quốc gia, sức mạnh và sự tự cường. Nhà nước đóng vai trò chủ động trong việc điều phối nền kinh tế nhằm đạt được những mục tiêu này thông qua chính sách thương mại, chính sách ngoại giao thậm chí là ép buộc, và chính sách công nghiệp để hỗ trợ các công ty và ngành công nghiệp mà họ coi là chiến lược (ví dụ: khả năng sản xuất trong lĩnh vực AI/ML, sản xuất ở những lĩnh vực quan trọng như vi mạch bán dẫn, v.v.). Cách các chính sách này phát triển và cách các nhà hoạch định chính sách toàn cầu và khu vực tư nhân phản ứng sẽ có tác động lớn đến thị trường và nền kinh tế.

Bình luận của Cap Finance: Ở luận điểm này, chúng tôi thấy rằng, nước Mỹ đang mất đi bản sắc của nó, từ một nước có nền kinh tế tự doa hoàn toàn, với gần như không có sự can thiệp của chính phủ, trở thành một nước có chính phủ tham gia vào nền kinh tế như một thành phần có khả năng xoay chuyển. Mặc dù chính phủ Mỹ sẽ can thiệp thông qua động lực kinh tế của quỹ đầu tư quốc gia (sovereign wealth fund) và không qua mệnh lệnh như Trung Quốc, nhưng nó vẫn là can thiệp. Vô hình chung, Mỹ đang trở nên giống như đối thủ của mình.

2. Sự thay đổi này tạo ra mối đe dọa khẩn cấp đối với thị trường và các danh mục đầu tư

Phân bổ tài sản toàn cầu hiện tại phản ánh những người chiến thắng từ mô hình trước, chủ yếu là các tài sản như cổ phiếu Mỹ, vốn được hưởng lợi từ sự tăng trưởng cao, chính sách tích cực từ Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed), và sự vượt trội của Mỹ.

Sự thay đổi này trong phân bổ tài sản đã tạo ra rủi ro nếu tương lai không giống như quá khứ. Nhiều danh mục đầu tư đang ngày càng dễ bị tổn thương trước 1) bất kỳ yếu tố nào làm giảm tăng trưởng, 2) các ngân hàng trung ương không thể nới lỏng chính sách khi gặp vấn đề, 3) sự thiếu hiệu quả của thị trường chứng khoán, và 4) sự kém hiệu quả của Mỹ so với các quốc gia khác.

Sự thay đổi nhanh chóng sang chủ nghĩa thương mại hiện đại mang đến các rủi ro ngay lập tức trong từng khía cạnh này, và những rủi ro này đã bắt đầu hiện hữu:

• Chúng tôi dự đoán một sự giảm tốc tăng trưởng do chính sách, với khả năng xảy ra suy thoái ngày càng cao.

• Fed sẽ khó khăn trong việc nới lỏng chính sách như trước, khi các rủi ro của tình trạng "stagflation" (lạm phát kết hợp với suy thoái) gia tăng; các ngân hàng trung ương khác sẽ dẫn đầu trong việc nới lỏng.

• Các công ty Mỹ đang đối mặt với nhiều nguy cơ, trong khi lợi nhuận mạnh mẽ vẫn đang được phản ánh vào giá.

• Chúng tôi nhận thấy các rủi ro lớn đối với các loại tài sản Mỹ, vốn phụ thuộc vào dòng vốn từ nước ngoài.

3. Đồng thời, chúng ta đang chứng kiến một cuộc cách mạng công nghệ chưa từng có trong một thế hệ

Mỗi vài thập kỷ, chúng ta chứng kiến sự tiến bộ công nghệ tác động sâu sắc đến năng suất của con người, dẫn đến những thay đổi cấu trúc và xã hội; hiện nay, chúng ta đang ở trong một trong những thời kỳ đó. Trí tuệ nhân tạo (AI) và học máy (ML) hiện nay có thể vượt trội hơn hẳn các chuyên gia con người trong nhiều lĩnh vực. Các hậu quả kinh tế, thị trường và xã hội mới chỉ bắt đầu, và chúng sẽ phát triển mạnh mẽ theo cấp số nhân. Sự liên quan với địa chính trị, hoạch định chính sách và các danh mục đầu tư sẽ vô cùng phức tạp và có ảnh hưởng sâu rộng.

Đối với thị trường, hiện nay quá sớm để nói ai sẽ là người chiến thắng và liệu họ có giữ được chiến thắng của mình hay không. Việc dẫn đầu trong công nghệ không nhất thiết có nghĩa là dẫn đầu trong việc triển khai và kiếm lợi từ công nghệ đó, và hiện vẫn chưa rõ phần nào trong chuỗi giá trị AI sẽ mang lại lợi nhuận (ví dụ, liệu các mô hình sẽ trở thành hàng hóa?). Về cơ bản, câu chuyện AI ngày nay có thể so sánh với câu chuyện về internet vào cuối những năm 1990; chúng tôi tin rằng chúng ta đang ở trong giai đoạn đầu của câu chuyện này, giống như năm 1998. Tiến bộ công nghệ về internet cuối cùng đã đạt được hầu hết những gì được hứa hẹn trong cuộc bùng nổ dot-com (ví dụ, hiện nay tất cả chúng ta đều có internet tốc độ cao không dây trên các thiết bị mang theo trong túi), và tuy nhiên, cổ phiếu Mỹ là những tài sản kém hiệu quả nhất trong suốt 15 năm sau năm 1998, không đạt được hiệu suất tốt hơn trái phiếu Chính phủ Mỹ, cổ phiếu thị trường mới nổi, và vàng. Các cược vào các tên tuổi internet dẫn đầu trong thời kỳ dot-com nhìn chung đã không thành công (Microsoft là một ngoại lệ nổi bật). Nhiều người chiến thắng cuối cùng, như Alphabet và Meta, đã là các công ty nhỏ hoặc chưa tồn tại.