Tổng thống Mỹ Joe Biden cho biết hôm thứ Ba rằng lệnh ngừng bắn giữa Israel và nhóm Hezbollah do Iran hậu thuẫn sẽ có hiệu lực vào thứ Tư sau khi cả hai bên đã chấp nhận một thỏa thuận do Mỹ và Pháp làm trung gian.
Thỏa thuận này mở đường cho việc chấm dứt xung đột xuyên biên giới Israel-Lebanon đã giết chết hàng nghìn người kể từ khi bùng phát bởi cuộc chiến tranh Gaza năm ngoái.
Ông Biden, người đã đưa ra những phát biểu tại Nhà Trắng ngay sau khi hội đồng an ninh của Israel thông qua thỏa thuận với tỷ lệ bỏ phiếu 10-1, cho biết ông đã nói chuyện với Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu và Thủ tướng tạm quyền của Lebanon Najib Mikati. Ông cho biết giao tranh sẽ kết thúc vào lúc 4 giờ sáng giờ địa phương (09h00 giờ Việt Nam).
"Đây được thiết kế để chấm dứt vĩnh viễn các hành động thù địch," ông Biden cho biết. "Những gì còn sót lại của Hezbollah và các tổ chức khủng bố khác sẽ không được phép đe dọa an ninh của Israel nữa".
Israel sẽ dần rút quân trong vòng 60 ngày khi quân đội Lebanon kiểm soát lãnh thổ gần biên giới với Israel để đảm bảo Hezbollah không xây dựng lại cơ sở hạ tầng tại đó, Biden cho biết.
"Dân thường ở cả hai bên sẽ sớm có thể trở về cộng đồng của họ một cách an toàn", ông nói.
Tổng thống Pháp Emmanuel Macron hoan nghênh việc ký kết thỏa thuận trên nền tảng truyền thông xã hội X, nói rằng đây là "đỉnh cao của những nỗ lực được thực hiện trong nhiều tháng với chính quyền Israel và Lebanon, phối hợp chặt chẽ với Mỹ".
Mikati của Lebanon đã ra tuyên bố hoan nghênh thỏa thuận này. Bộ trưởng Ngoại giao Abdallah Bou Habib trước đó cho biết quân đội Lebanon sẽ sẵn sàng triển khai ít nhất 5,000 quân ở miền Nam Lebanon khi quân đội Israel rút lui.
Netanyahu cho biết ông đã sẵn sàng thực hiện thỏa thuận ngừng bắn và sẽ phản ứng mạnh mẽ đối với bất kỳ hành vi vi phạm nào của Hezbollah.
Netanyahu, người phải đối mặt với một số sự phản đối đối với thỏa thuận này từ bên trong chính phủ liên minh của mình, cho biết lệnh ngừng bắn sẽ cho phép Israel tập trung vào mối đe dọa từ Iran, bổ sung nguồn cung cấp vũ khí đã cạn kiệt và cho quân đội nghỉ ngơi, đồng thời cô lập Hamas, nhóm phiến quân đã gây ra chiến tranh trong khu vực khi tấn công Israel từ Gaza vào năm ngoái.
"Chúng tôi sẽ thực thi thỏa thuận và phản ứng mạnh mẽ đối với bất kỳ hành vi vi phạm nào. Cùng nhau, chúng tôi sẽ tiếp tục cho đến khi giành chiến thắng", Netanyahu cho biết.
"Chúng tôi sẽ phối hợp đầy đủ với Mỹ để duy trì quyền tự do hành động quân sự hoàn toàn. Nếu Hezbollah vi phạm thỏa thuận hoặc cố gắng tái vũ trang, chúng tôi sẽ tấn công quyết liệt."
Netanyahu cho biết Hezbollah, liên minh với nhóm chiến binh Hamas của Palestine, đã yếu hơn đáng kể so với thời điểm bắt đầu cuộc xung đột.
"Chúng tôi đã đẩy lùi họ trong nhiều thập kỷ, loại bỏ ... các thủ lĩnh cấp cao của họ, phá hủy hầu hết các tên lửa và rocket của họ, vô hiệu hóa hàng nghìn chiến binh và xóa sổ nhiều năm cơ sở hạ tầng khủng bố gần biên giới của chúng tôi", ông nói.
Điều phối viên đặc biệt của Liên hợp quốc tại Lebanon, Jeanine Hennis-Plasschaert, hoan nghênh thỏa thuận ngừng bắn trong một tuyên bố, khen ngợi các bên tham gia thỏa thuận.
"Bây giờ là lúc thực hiện, thông qua các hành động cụ thể, để củng cố thành tựu ngày hôm nay."
Một quan chức cấp cao của Mỹ, thông báo với các phóng viên với điều kiện giấu tên, cho biết Mỹ và Pháp sẽ tham gia một cơ chế với lực lượng gìn giữ hòa bình UNIFIL sẽ hợp tác với quân đội Lebanon để ngăn chặn các hành vi vi phạm lệnh ngừng bắn tiềm tàng. Quan chức này cho biết lực lượng chiến đấu của Mỹ sẽ không được triển khai.
Lệnh ngừng bắn ở Lebanon diễn ra sau khi cả hai bên thay đổi thái độ vào cuối tháng 10, viên chức này cho biết.
Biden, người sẽ rời nhiệm sở vào tháng 01, cho biết chính quyền của ông sẽ tiếp tục thúc đẩy lệnh ngừng bắn và thỏa thuận thả con tin ở Gaza, nơi Israel đang giao tranh với Hamas, cũng như thỏa thuận bình thường hóa quan hệ giữa Israel và Saudi Arabia.
Giao tranh tiếp tục trong thứ Ba
Bất chấp bước đột phá về ngoại giao, tình hình giao tranh vẫn tiếp diễn khi Israel tăng cường đáng kể chiến dịch không kích ở Beirut và các khu vực khác của Lebanon, với các cơ quan y tế báo cáo ít nhất 18 người thiệt mạng.
Quân đội Israel cho biết họ đã tấn công "các bộ phận quản lý tài chính và hệ thống của Hezbollah" bao gồm một văn phòng đổi tiền.
Israel đã ban hành thêm cảnh báo sơ tán vào cuối ngày thứ Ba, chỉ vài giờ trước khi lệnh ngừng bắn có hiệu lực.
Hezbollah cũng tiếp tục bắn tên lửa vào Israel.
Quân đội cho biết lực lượng không quân Israel đã chặn được ba vụ phóng từ lãnh thổ Lebanon trong một loạt tên lửa vào đêm thứ Ba, dẫn đến cảnh báo tại khoảng 115 khu định cư.
Alia Ibrahim, một người mẹ của hai bé gái sinh đôi từ ngôi làng phía nam Qaaqaiyat al-Snawbar, người đã chạy trốn đến Beirut gần ba tháng trước, cho biết bà hy vọng các quan chức Israel, những người đã bày tỏ quan điểm trái ngược nhau về lệnh ngừng bắn, sẽ trung thành với thỏa thuận.
“Ngôi làng của chúng tôi – họ đã phá hủy một nửa ngôi làng. Chỉ trong vài giây trước khi họ tuyên bố lệnh ngừng bắn, họ đã phá hủy một nửa ngôi làng của chúng tôi,” bà nói. “Nếu Chúa muốn, chúng tôi có thể trở về nhà và đất nước của mình.”
Một cuộc thăm dò do Kênh truyền hình 12 của Israel tiến hành cho thấy 37% người Israel ủng hộ lệnh ngừng bắn, so với 32% phản đối.
Những người phản đối thỏa thuận này ở Israel bao gồm các nhà lãnh đạo đối lập và người đứng đầu các thị trấn gần biên giới của Israel với Lebanon, những người muốn có một vùng đệm không có người ở bên phía biên giới của Lebanon.
Cả chính phủ Lebanon và Hezbollah đều nhấn mạnh rằng việc đưa những thường dân phải di dời trở về miền nam Lebanon là nguyên tắc chính của thỏa thuận ngừng bắn.
Bộ trưởng An ninh Israel Itamar Ben-Gvir, một thành viên cánh hữu trong chính phủ của Netanyahu, cho biết trên X rằng thỏa thuận này không đảm bảo người Israel sẽ được trở về nhà của họ ở phía bắc đất nước và quân đội Lebanon không có khả năng đánh bại Hezbollah.
"Để rời khỏi Lebanon, chúng ta phải có vành đai an ninh của riêng mình", Ben-Gvir nói.