Trung Quốc bước vào quý IV với nền kinh tế cân bằng hơn khi mức tăng trưởng tiêu dùng gần như bắt kịp với sản lượng nhà máy, trong một đợt tăng trưởng mà giờ đây phụ thuộc vào mức độ kích thích mà Bắc Kinh có thể triển khai trong trường hợp xảy ra cú sốc thuế quan khi ông Donald Trump trở lại Nhà Trắng vào năm 2025.

Doanh số bán lẻ tăng nhanh nhất trong tám tháng vào tháng 10, theo số liệu do Tổng cục Thống kê Trung Quốc công bố vào thứ Sáu, vượt quá dự báo của tất cả 29 nhà kinh tế được Bloomberg khảo sát. Sản xuất công nghiệp tăng với tốc độ chậm hơn một chút so với tháng trước nhưng vẫn ở mức trên mức quan trọng để đạt được mục tiêu tăng trưởng năm 2024 của chính phủ nước này là khoảng 5%.

Sức mạnh trong tiêu dùng là dấu hiệu đáng khích lệ sau sự phục hồi không đồng đều ở Trung Quốc, trong đó chi tiêu hộ gia đình chậm hơn sản xuất, bị kìm hãm bởi tâm lý trì trệ của người mua sắm và khu vực tư nhân. Việc thúc đẩy nhu cầu trong nước có thể trở nên cấp bách hơn nữa sau khi ông Trump tái đắc cử Tổng thống Mỹ vào tuần trước, vì mối đe dọa áp thuế 60% đối với hầu hết hàng nhập khẩu của Trung Quốc có nguy cơ gây ra sự tàn phá cho ngành xuất khẩu của quốc gia châu Á này.

“Có những dấu hiệu ban đầu cho thấy các chính sách này nhằm tái cân bằng nền kinh tế và mô hình tăng trưởng của nó”, Jacqueline Rong, chuyên gia kinh tế trưởng về Trung Quốc tại BNP Paribas SA cho biết. “Sự phục hồi nhẹ có thể tiếp tục vào năm tới hay không phụ thuộc vào các chính sách bổ sung sẽ được triển khai. Chúng tôi cho rằng cần có thêm sự hỗ trợ về chính sách để duy trì đà tăng trưởng vào năm 2025”.

Chỉ số chứng khoán CSI 300 của Trung Quốc đối với cổ phiếu trong nước đã đảo chiều tăng trong phiên giao dịch buổi sáng sau khi dữ liệu được công bố, trước khi đóng cửa giảm 1.8% vào thứ Sáu do lo ngại về rạn nứt sâu sắc với Mỹ lấn át các dấu hiệu ổn định kinh tế. Cổ phiếu Trung Quốc tại Hồng Kông tăng 0.2% tính đến 15h30 chiều giờ địa phương sau khi giảm 0.6% trước đó.

Bức tranh toàn cảnh về nền kinh tế Trung Quốc trong tháng 10 đưa ra những dấu hiệu khác cho thấy áp lực đang giảm bớt.

Tốc độ giảm của giá nhà giảm đã chậm lại, mặc dù cần thời gian để tiêu hóa hết lượng hàng tồn kho bất động sản và niềm tin của các nhà phát triển phục hồi đủ để đầu tư vào các dự án mới. Đầu tư vào cơ sở hạ tầng ổn định và tỷ lệ thất nghiệp ở thành thị đã giảm xuống mức thấp nhất kể từ tháng 6.

“Trước cú sốc tiềm tàng từ Trump, Trung Quốc không còn lựa chọn nào khác ngoài việc thúc đẩy chi tiêu trong nước”, Raymond Yeung, nhà kinh tế trưởng của Greater China tại Australia & New Zealand Banking Group Ltd. cho biết.

Mặc dù dữ liệu của một tháng không đủ để xác nhận sự tái cân bằng vững chắc hướng tới tiêu dùng, nhưng “mở khóa tiền tiết kiệm của hộ gia đình chắc chắn là cách duy nhất để tiến về phía trước”, ông cho biết.

Các chỉ số chính cho thấy sự ổn định trong tháng 10:

• Doanh số bán lẻ tăng 4.8% so với cùng kỳ năm ngoái, vượt mức tăng trưởng dự kiến là 3.8% và là mức tăng mạnh nhất kể từ tháng 02,
• Sản lượng công nghiệp tăng 5.3%, so với mức tăng 5.4% của tháng trước và thấp hơn dự báo của các nhà kinh tế với mức tăng tăng 5.6%,
• Đầu tư tài sản cố định tăng 3.4% trong 10 tháng đầu năm, không thay đổi so với số liệu của 9 tháng đầu năm. Đầu tư bất động sản giảm 10.3% trong giai đoạn này,
• Tỷ lệ thất nghiệp ở thành thị giảm từ 5.1% vào tháng 09 xuống còn 5.0%.

Các chỉ số được công bố vào thứ Sáu đã nắm bắt được tác động tức thời của các biện pháp kích thích táo bạo nhất của Trung Quốc kể từ đại dịch nhằm đảm bảo đất nước đạt được mục tiêu tăng trưởng hàng năm.

Bắc Kinh cũng đã tìm cách thúc đẩy chi tiêu của người tiêu dùng bằng cách trợ cấp cho việc mua thiết bị, đồ gia dụng và ô tô trong một chương trình được công bố vào đầu năm nay và đã tăng tốc trong vài tháng qua.

Doanh số bán đồ gia dụng tăng 39% so với cùng kỳ năm ngoái, mức tăng trưởng nhanh nhất kể từ năm 2010, không tính số liệu của tháng 01 và tháng 02 được cộng lại do sự biến dạng từ kỳ nghỉ Tết Nguyên đán.

Câu hỏi hiện nay là Bắc Kinh sẵn sàng đi xa đến mức nào để củng cố nhu cầu trong nước và giải quyết tình trạng giảm phát.

"Chúng ta nên nhận thức rằng môi trường bên ngoài ngày càng phức tạp và nghiêm trọng, nhu cầu thực tế trong nước vẫn còn yếu và nền tảng cho sự phục hồi kinh tế liên tục cần được củng cố", NBS cho biết trong một tuyên bố.

Bloomberg Economics nói gì...

“Thông điệp từ dữ liệu kinh tế — nền kinh tế nói chung đang chạm đáy nhưng vẫn chưa phục hồi. Chúng tôi thấy nền kinh tế sẽ phục hồi trong những tháng tới. Trên tầm vĩ mô, điều này sẽ là nhờ vào sự gia tăng dự kiến trong chi tiêu tài chính khi chính phủ nỗ lực giải ngân các khoản chi theo ngân sách.

—— Chang Shu, chuyên gia kinh tế trưởng khu vực Châu Á và Eric Zhu, chuyên gia kinh tế.

Việc tăng trưởng kinh tế chậm lại trong quý cuối cùng xuống mức yếu nhất kể từ đầu năm 2023 đã thúc đẩy các nhà hoạch định chính sách đưa ra các đợt cắt giảm lãi suất và hỗ trợ cho thị trường bất động sản và chứng khoán. Các nhà chức trách cũng triển khai chương trình hoán đổi nợ trị giá 1.4 nghìn tỷ USD để hạn chế rủi ro nợ mà các chính quyền địa phương phải đối mặt và giải phóng không gian tài chính để họ thúc đẩy tăng trưởng.

Dữ liệu công bố trước đó cho tháng 10 đã vẽ nên một bức tranh hỗn hợp về tình hình của nền kinh tế lớn thứ hai thế giới.

Tâm lý của các nhà sản xuất và nhà cung cấp dịch vụ đã được cải thiện và tăng trưởng xuất khẩu đạt mức cao nhất trong hai năm. Tuy nhiên, lạm phát vẫn ở mức gần bằng 0 và tăng trưởng tín dụng chậm hơn dự kiến, phản ánh nhu cầu trong nước yếu.

Bộ trưởng Tài chính Lam Phật An đã hứa sẽ có chính sách tài khóa "mạnh mẽ hơn" vào năm tới, ám chỉ đến việc tăng thâm hụt ngân sách, mở rộng phát hành trái phiếu địa phương đặc biệt và sử dụng tự do hơn các khoản tiền huy động được. Ông cũng đề xuất hỗ trợ nhiều hơn cho chương trình tiền mặt đổi xe cũ.

Chuyên gia Rong của BNP cho biết cơ sở hạ tầng có thể vẫn là trọng tâm hỗ trợ của chính phủ vào năm tới do lĩnh vực sản xuất đang phải vật lộn với tình trạng dư thừa công suất và nhu cầu giảm lượng hàng tồn kho lớn trên thị trường bất động sản.

Bà nói thêm rằng chương trình tiền mặt đổi xe cũ dự kiến sẽ được gia hạn và có thể sẽ cấp thêm trợ cấp cho người nghèo.

Theo số liệu của NBS, giá nhà mới giảm chậm nhất kể từ tháng 03 trong khi đà giảm giá nhà cũ cũng chậm lại xuống mức thấp nhất trong hơn một năm. Sự sụt giảm trong doanh số bán bất động sản cũng đã giảm bớt.

Việc nới lỏng các hạn chế mua hàng tại các thành phố hạng nhất là lý do chính đằng sau những con số tốt hơn, Michelle Lam, nhà kinh tế học về Trung Quốc tại Societe Generale SA cho biết.

"Vẫn phải xem mức độ cải thiện doanh số bán hàng sẽ bền vững như thế nào và liệu sự cải thiện này có thể mở rộng ra các thành phố hạng nhất khác hay không", bà cho biết. "Cần có sự hỗ trợ của chính phủ trong việc bán tháo hàng tồn kho để điều đó xảy ra".