Chính phủ Mỹ cho biết vào thứ Hai rằng họ sẽ tiếp tục hạn chế xuất khẩu chip và công nghệ trí tuệ nhân tạo, chia nhỏ thế giới để giữ sức mạnh tính toán tiên tiến ở Mỹ và giữa các đồng minh của mình trong khi tìm thêm nhiều cách để ngăn chặn sự tiếp cận của Trung Quốc.
Các quy định mới sẽ giới hạn số lượng chip AI có thể được xuất khẩu sang hầu hết các quốc gia và cho phép tiếp cận không giới hạn công nghệ AI của Mỹ cho các đồng minh thân cận nhất của Mỹ, đồng thời duy trì lệnh chặn xuất khẩu sang Trung Quốc, Nga, Iran và Triều Tiên.
Các quy tắc mới dài dòng được công bố trong những ngày cuối cùng của chính quyền Tổng thống sắp mãn nhiệm Joe Biden không chỉ giới hạn ở Trung Quốc mà còn nhằm mục đích giúp Mỹ duy trì vị thế thống trị trong lĩnh vực AI bằng cách kiểm soát lĩnh vực này trên toàn thế giới.
"Mỹ hiện đang dẫn đầu về AI - cả về phát triển AI và thiết kế chip AI, và điều quan trọng là chúng ta phải duy trì được vị thế đó", Bộ trưởng Thương mại Mỹ Gina Raimondo cho biết.
Các quy định này giới hạn nỗ lực kéo dài bốn năm của chính quyền Biden nhằm cản trở Trung Quốc tiếp cận các con chip tiên tiến có thể tăng cường năng lực quân sự của nước này và tìm cách duy trì vị thế dẫn đầu của Mỹ trong lĩnh vực AI bằng cách đóng các lỗ hổng và bổ sung các rào cản mới để kiểm soát dòng chip và sự phát triển toàn cầu của AI.
Mặc dù chưa rõ chính quyền sắp tới của Tổng thống đắc cử Donald Trump sẽ thực thi các quy định mới như thế nào, nhưng hai chính quyền này có chung quan điểm về mối đe dọa cạnh tranh từ Trung Quốc. Quy định này sẽ có hiệu lực sau 120 ngày kể từ ngày công bố, giúp chính quyền của ông Trump có thời gian cân nhắc.
Các giới hạn mới sẽ được áp dụng đối với các đơn vị xử lý đồ họa tiên tiến (GPU), được sử dụng để cung cấp sức mạnh tính toán cho các trung tâm dữ liệu cần thiết để đào tạo các mô hình AI. Hầu hết đều do Nvidia có trụ sở tại Santa Clara, California sản xuất, trong khi Advanced Micro Devices cũng bán chip AI.
Các nhà cung cấp dịch vụ đám mây lớn, chẳng hạn như Microsoft, Google và Amazon, sẽ có thể xin phép toàn cầu để xây dựng các trung tâm dữ liệu, một phần quan trọng của các quy định mới sẽ miễn cho các dự án của họ khỏi hạn ngạch quốc gia đối với chip AI.
Để có được con dấu chấp thuận, các công ty được ủy quyền phải tuân thủ các điều kiện và hạn chế nghiêm ngặt, bao gồm các yêu cầu về bảo mật, yêu cầu báo cáo và kế hoạch hoặc hồ sơ theo dõi về việc tôn trọng nhân quyền.
Cho đến nay, chính quyền Tổng thống Biden đã áp đặt các hạn chế toàn diện đối với quyền tiếp cận chip tiên tiến và thiết bị sản xuất chip của Trung Quốc, cập nhật các biện pháp kiểm soát hàng năm để thắt chặt các hạn chế và bắt giữ các quốc gia có nguy cơ chuyển hướng công nghệ sang Trung Quốc.
NVIDIA lo ngại sự "quá đà"
Vì các quy tắc làm thay đổi bối cảnh cho chip AI và trung tâm dữ liệu trên toàn thế giới, nên những tiếng nói mạnh mẽ trong ngành đã chỉ trích kế hoạch ngay cả trước khi nó được công bố.
Hôm thứ Hai, Nvidia gọi quy tắc này là "quá đà" và cho biết Nhà Trắng sẽ siết chặt "công nghệ đã có sẵn trong PC chơi game chính thống và phần cứng tiêu dùng". Nhà cung cấp trung tâm dữ liệu Oracle đã lập luận vào đầu tháng này rằng các quy tắc sẽ trao "hầu hết thị trường AI và GPU toàn cầu cho các đối thủ cạnh tranh Trung Quốc của chúng tôi".
Các quy tắc áp đặt các yêu cầu cấp phép trên toàn thế giới đối với một số chip nhất định, với các ngoại lệ, và cũng đặt ra các biện pháp kiểm soát đối với cái được gọi là "trọng số mô hình" của các mô hình AI "trọng số đóng" tiên tiến nhất. Trọng số mô hình giúp xác định việc ra quyết định trong học máy và thường là các yếu tố có giá trị nhất của mô hình AI.
Quy định này chia thế giới thành ba cấp độ. Khoảng 18 quốc gia, bao gồm Nhật Bản, Anh, Hàn Quốc và Hà Lan, về cơ bản sẽ được miễn trừ khỏi các quy tắc. Khoảng 120 quốc gia khác, bao gồm Singapore, Israel, Saudi Arabia và Các Tiểu vương quốc Arab Thống nhất sẽ phải đối mặt với giới hạn quốc gia. Và các quốc gia bị cấm vận vũ khí như Nga, Trung Quốc và Iran sẽ bị cấm hoàn toàn tiếp nhận công nghệ này.
Ngoài ra, các nhà cung cấp có trụ sở chính tại Mỹ có khả năng nhận được các ủy quyền toàn cầu như AWS và Microsoft sẽ chỉ được phép triển khai 50% tổng công suất tính toán AI của họ bên ngoài Mỹ, không quá 25% bên ngoài các quốc gia Cấp 1 và không quá 7% tại một quốc gia không thuộc Cấp 1.
AI có tiềm năng tăng khả năng tiếp cận dịch vụ chăm sóc sức khỏe, giáo dục và thực phẩm, cùng với các lợi ích khác, nhưng cũng có thể giúp phát triển vũ khí sinh học và các loại vũ khí khác, hỗ trợ các cuộc tấn công mạng và hỗ trợ giám sát và các hành vi vi phạm nhân quyền khác.
"Mỹ phải chuẩn bị cho sự gia tăng nhanh chóng về năng lực AI trong những năm tới, điều này có thể có tác động chuyển đổi đối với nền kinh tế và an ninh quốc gia của chúng ta," cố vấn An ninh Quốc gia Mỹ Jake Sullivan cho biết.