Trung Quốc đã công bố một loạt các biện pháp kích thích vào hôm thứ Ba (29/09), bao gồm hạ lãi suất thế chấp nhà hiện tại và cắt giảm lãi suất chính sách quan trọng, khi nước này tăng cường hỗ trợ cho nền kinh tế đang bị kìm hãm bởi sự suy thoái kéo dài của ngành bất động sản và lòng tin của người tiêu dùng yếu kém.
Thị trường chứng khoán tăng vọt sau tin tức này, với Chỉ số Thượng Hải Composite đóng cửa tăng 4.15%, đánh dấu mức tăng lớn nhất trong hơn bốn năm. Chỉ số Thâm Quyến Component và Chỉ số Hang Seng của Hồng Kông cũng tăng hơn 4%.
Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc (PBOC) sẽ hướng dẫn các ngân hàng thương mại hạ lãi suất thế chấp nhà hiện tại xuống mức tương đương với các khoản thế chấp mới phát hành, với mức giảm trung bình dự kiến là khoảng 0.5 điểm phần trăm, Pan Gongsheng, thống đốc ngân hàng trung ương, thông báo tại cuộc họp báo của Hội đồng Nhà nước.
Pan cho biết việc cắt giảm lãi suất thế chấp nhà hiện tại dự kiến sẽ giúp người mua nhà tiết kiệm được khoảng 150 tỷ nhân dân tệ (21.1 tỷ đô la) tiền lãi phải trả trung bình mỗi năm. Ông nói thêm rằng điều đó sẽ khuyến khích họ tăng chi tiêu và đầu tư, đồng thời ngăn cản họ trả hết tiền thế chấp sớm.
Ngoài ra, theo Pan, PBOC sẽ cắt giảm tỷ lệ thanh toán ban đầu tối thiểu để mua ngôi nhà thứ hai từ 25% xuống 15%, tương đương với con số dành cho ngôi nhà đầu tiên.
Sự suy thoái kéo dài của thị trường bất động sản, cùng với tiêu dùng và đầu tư yếu kém, đã gây sức ép lên quá trình phục hồi sau Covid của Trung Quốc, và những người theo dõi thị trường đã kỳ vọng chính phủ sẽ đưa ra nhiều biện pháp hơn để hỗ trợ nền kinh tế sau dữ liệu GDP quý 2 yếu hơn dự kiến.
Trong một nỗ lực khác nhằm phục hồi thị trường nhà ở, ngân hàng trung ương sẽ tài trợ toàn bộ cho sáng kiến cho vay 300 tỷ nhân dân tệ dành cho các doanh nghiệp nhà nước (SOE) để mua những ngôi nhà chưa bán được và biến chúng thành các căn nhà giá rẻ, Pan cho biết. Các SOE sẽ nhận được các khoản vay từ 21 ngân hàng quốc gia, sau đó các ngân hàng này sẽ nhận được toàn bộ số tiền gốc từ PBOC, thay vì 60% như đã thông báo trước đó.
Các biện pháp mới công bố bổ sung vào danh sách ngày càng dài các chính sách hỗ trợ mà Bắc Kinh đã triển khai kể từ khi thị trường bất động sản của nước này sụp đổ vào năm 2021.
Một sáng kiến công bố hồi tháng 01 tạo ra danh sách trắng các dự án bất động sản đủ điều kiện vay vốn ngân hàng đã chứng kiến hơn 5,700 dự án được thông qua để nhận tiền và 1.43 nghìn tỷ nhân dân tệ tiền vay được chấp thuận, Li Yunze, Bộ trưởng Cục Quản lý Tài chính Quốc gia (NFRA), cho biết tại cuộc họp báo của Hội đồng Nhà nước.
Nới lỏng tiền tệ
Kế hoạch cắt giảm 0.5 điểm phần trăm trong tỷ lệ dự trữ bắt buộc (RRR) — xác định số vốn mà các ngân hàng thương mại phải dự trữ tại ngân hàng trung ương dưới dạng phần trăm tổng tiền gửi của họ — sẽ bơm khoảng 1 nghìn tỷ nhân dân tệ thanh khoản dài hạn vào thị trường tài chính, Pan cho biết.
Ông nói thêm rằng RRR của các ngân hàng có thể được hạ thêm từ 0.25 đến 0.5 điểm phần trăm trong năm, tùy thuộc vào thanh khoản của thị trường.
Bên cạnh đó, lãi suất tái cấp vốn đảo ngược kỳ hạn bảy ngày, một lãi suất chính sách ngắn hạn quan trọng, sẽ được hạ từ 1.7% xuống 1.5%, trong khi lãi suất cho vay cơ bản (LPR) — lãi suất cho vay chuẩn — và lãi suất tiền gửi sẽ được hướng dẫn giảm xuống cùng lúc để ổn định biên lãi suất ròng của các ngân hàng thương mại, thống đốc cho biết. Ông nói thêm rằng cả LPR và lãi suất tiền gửi dự kiến sẽ giảm từ 0.2 đến 0.25 điểm phần trăm.
Thị trường vốn
Đối với thị trường chứng khoán Trung Quốc, vốn có xu hướng giảm trong bối cảnh biến động, ngân hàng trung ương đang tạo ra hai công cụ để khuyến khích các tổ chức tài chính và các công ty niêm yết tăng lượng cổ phiếu nắm giữ.
Một trong những công cụ sẽ cho phép các công ty chứng khoán, công ty quỹ tương hỗ và công ty bảo hiểm đủ điều kiện nhận được thanh khoản từ PBOC bằng cách thế chấp tài sản, do đó cải thiện khả năng mua cổ phiếu của các tổ chức, Pan cho biết.
Các tổ chức này có thể thế chấp lượng trái phiếu, cổ phiếu quỹ etf giao dịch trên sàn hoặc một số cổ phiếu nhất định để đổi lấy tài sản thanh khoản hơn từ PBOC, chẳng hạn như trái phiếu chính phủ trung ương và tín phiếu ngân hàng trung ương.
Ban đầu, sẽ có 500 tỷ nhân dân tệ được cấp thông qua công cụ này và có thể có vòng thứ hai hoặc thứ ba có cùng quy mô, Pan cho biết, mà không nêu rõ các khoản tiền này dùng để làm gì.
Công cụ khác là chương trình cho vay đặc biệt dành cho các công ty niêm yết và các cổ đông lớn của họ để nhận các khoản vay ngân hàng nhằm mua lại cổ phiếu hoặc tăng lượng cổ phiếu nắm giữ.
Theo chương trình, các ngân hàng sẽ cho vay với lãi suất khoảng 2.25% và nhận cùng số tiền đó dưới dạng các khoản vay từ ngân hàng trung ương nhưng với lãi suất thấp hơn khoảng 1.75%, Pan cho biết.
Chương trình cho vay sẽ bao gồm 300 tỷ nhân dân tệ trong vòng đầu tiên và có thể sẽ có thêm nhiều vòng nữa tùy thuộc vào điều kiện thị trường, Pan cho biết. Ông nói thêm rằng các công ty niêm yết sẽ được xem xét bình đẳng cho chương trình bất kể họ là công ty tư nhân, công ty nhà nước hay có cơ cấu sở hữu hỗn hợp.
Tại cuộc họp báo, các nhà hoạch định chính sách đã nhắc lại sự ủng hộ của họ đối với việc đầu tư dài hạn hơn vào thị trường vốn của đất nước.
Các nhà đầu tư dài hạn, chẳng hạn như Central Huijin Investment Ltd., thuộc sở hữu nhà nước, sẽ được khuyến khích mở rộng đầu tư vào thị trường chứng khoán để ổn định thị trường, Wu Qing, người đứng đầu Ủy ban quản lý chứng khoán Trung Quốc cho biết.
Wu cho biết một hướng dẫn thúc đẩy vốn trung và dài hạn vào thị trường vốn sẽ sớm được ban hành.
Theo Wu, Trung Quốc cũng sẽ triển khai các biện pháp hỗ trợ đầu tư vốn cổ phần tư nhân và sáp nhập và mua lại của các công ty niêm yết.
Liệu biện pháp kích thích có hiệu quả không?
Nhiều nhà kinh tế cho biết các biện pháp mới sẽ không đủ để đảo ngược tình trạng tăng trưởng kinh tế chậm lại của Trung Quốc và kêu gọi hành động tài khóa mạnh mẽ.
Julian Evans-Pritchard, người đứng đầu bộ phận kinh tế Trung Quốc tại Capital Economics Ltd., đã viết trong một lưu ý vào thứ Ba rằng những biện pháp kích thích này báo hiệu ý thức cấp bách hơn của Bắc Kinh trong việc hỗ trợ nền kinh tế và đây là "một bước đi đúng hướng". Ông cho biết "Nhưng có lẽ sẽ không đủ để thúc đẩy tăng trưởng nếu không được tiếp nối bằng hỗ trợ tài khóa lớn hơn".
Các nhà kinh tế tại Nomura do Lu Ting đứng đầu cũng nhấn mạnh đến nhu cầu về các biện pháp tài khóa mạnh mẽ hơn. “Kích thích tài khóa nên được ưu tiên hàng đầu”, họ viết trong một báo cáo cùng ngày. “Bắc Kinh cuối cùng có thể chuyển sang một gói tài khóa tập trung vào việc giải quyết cuộc khủng hoảng nhà ở, tăng thu nhập lương hưu cho người già ở nông thôn, giúp chi trả bảo hiểm y tế cho các hộ gia đình thu nhập thấp và khuyến khích sinh con”.
Đối với các nhà kinh tế Larry Hu và Yuxiao Zhang của Macquarie Group Ltd., các biện pháp mới không đủ để ngăn chặn giảm phát, trong khi các nhà kinh tế của Morgan Stanley cho rằng cần phải tăng cường hỗ trợ nhà ở và phúc lợi xã hội để đảo ngược tình trạng giá cả giảm.